Sporda Performansın Anahtarı: Pancar ve Pancar Suyu
Sporcular, atletik performanslarını artırmak amacıyla beslenmelerinde ağırlıklı olarak yoğun gıdalara yer verir. Pancar ve pancar suyunun, zengin içeriği nedeniyle yapılan egzersizler sırasında vücut fonksiyonları üzerinde önemli bir etkisi olduğu bilinenler arasındadır. Bu nedenle pancar gibi sebzelerin, sporcuların favori gıdaları arasında yer alması kaçınılmazdır. Pancar ve pancar suyunun en popüler gıda takviyeleri arasında yer alma nedenleri ise şunlardır:
- İçeriğindeki nitrat oranlarının fiziksel performansın artışına katkı sağlaması,
- Kardiyovasküler sağlığı iyileştirmesi,
- Metabolizma çalışma hızını artırmak.
Pancar; sebzenin pişirilmesi, suyunun sıkılması ya da kurutularak toz hâlde kullanılması gibi farklı yöntemlerle tüketilebilir. Spor antrenmanları öncesinde içilen bir bardak pancar suyu, hem lezzetli bir içecek alternatifi sunar hem de ihtiyaç duyulan besin desteğini sağlar. Pancar ve pancar suyunun spor performansına katkılarına aşağıda sizler için yer verdim.
Güçlü Besin Desteği
Pancar, sporcular için hem temel besin kaynağı hem de ergojenik bir takviye olarak kullanılır. Birçok farklı çeşidi bulunan pancar sebzesinin en sık tercih edileni ise kırmızı pancardır. İçeriğindeki yüksek nitrat, C vitamini, karotenoidler, fenolik asitler ve flavonoidler ile pancar, oldukça güçlü bir antioksidan kaynağı da oluşturur. Nitratlar, belirli gıdaların içerisinde doğal olarak bulunan bir kimyasal yapıdır ve tüketildiği zaman nitrik oksite dönüşür. Yapılan araştırmalar, nitrat içeriği yüksek besinlerin hem genel sağlığı hem de spor performansını artığını ortaya koyar. Kan akışının artması, akciğer fonksiyonlarının gelişmesi, kasların güçlenmesi, kardiyorespiratuar dayanıklılığın yükselmesi pancar ve pancar suyu tüketimi ile kolayca sağlanır.
Atletik Performansın Artışı
Sporcular için kardiyorespiratuar uygunluk oldukça önem taşır. Fiziksel uygunluğun bileşenlerini içeren bu durum, uzun süreli egzersizler sırasında dolaşım ve solunum sistemlerinin daha fazla oksijenle dolmasını ifade eder. Pancar suyu içerisinde bulunan nitrit oksit, oksijen kullanımını direkt etkileyen vücut fonksiyonlarının uyarılarak çalışmasını destekler. Pancar ve pancar suyu, kan damarlarını açarak, kan akışını da artırır. Bu şekilde, aktif olarak çalışan kaslara da daha fazla oksijen iletilmiş olur. Sporcuların atletik performanslarının artışını destekleyen bu durum, sporcular arasında büyük bir rekabet avantajı da sağlar. Yapılan araştırmalar, pancar tüketen sporcuların performanslarında %16’ya yakın bir artış tespit edildiğini belirtmektedir.
Dayanıklılık Üzerine Etkileri
Pancar suyunun sporcular üzerindeki etkileri konusunda yürütülen araştırmalar, kardiyorespiratuar dayanıklılığın yüksek seviyelere taşındığını göstermektedir. Araştırmanın odak noktası, pancar suyunun tek başına ve diğer takviyelerle birlikte kullanıldığında, dayanıklılığa nasıl bir etki yarattığıdır. Hem kadın hem de erkek sporculara yer verilen araştırmada; kayakçı, triatletler, bisikletçi, yüzücü ve koşucular incelenmiştir.
Araştırma sonucunda elde edilen verilere göre pancar suyu takviyesi tüm sporcularda, aerobik performans artışını desteklemiş ve değişken yoğunluklardaki antrenmanlarda dayanıklılıklarını artırmıştır. Pancar ve pancar suyunun sporcuların kardiyorespiratuar zindeliğini iyileştirdiği de bilinenler arasındadır. Pancar takviyesinin en iyi sonuçları ise antrenman programından en az altı gün önce pancar tüketimine başladığında ortaya çıkar.
Yüksek İrtifa ve Olumlu Sonuçlar
Uzmanlar, pancar suyunun spor performansındaki etkileri üzerine birçok farklı araştırma gerçekleştirmiştir. Yapılan araştırmaların birçoğu, olağan çevre koşulları içerisinde gerçekleştirilse de yüksek irtifalarda yarışan sporcuların da pancar takviyesi ile performanslarında artış yaşadıkları tespit edilenler arasındadır.
Yüksek irtifalarda çalışmak, sporcuların vücutlarında ekstra taleplerin oluşmasına neden olur. Bunun en somut örneği ise aktif çalışan kaslara iletilen oksijen seviyelerin azalmasıdır. Yüksek irtifada çalışan sporcuların vücutlarındaki oksijen seviyelerinin azalma nedeni, vücut aktivitelerinin aşırı derecede yükselmesidir. Yapılan klinik incelemeler, yüksek irtifada çalışan sporcuların düzenli pancar ve pancar suyu tüketimlerinde olumlu sonuçlar alınmıştır. Başka bir klinik araştırma ise pancar ve pancar suyu tüketen yüksek irtifa sporcularının genel performanslarında %20’ye yakın artış görüldüğünü ortaya koymuştur.
