Sporcu Besin Takviyelerini Kullanmak Gerekli midir?
Spor yapan herkesin kafasını karıştıran sorulardan biri de ‘spor supplementlerini kullanmak gerekli midir?’. Bana sorarsanız bedeninize uygun egzersiz programını uyguladığınızda, programınızı destekleyecek, ihtiyacınız olan besinlerin %100’ünü karşılayacak dengeli bir beslenme programı uygulamanız mümkün. Diğer taraftan müsabakalara katılacak olan profesyonel bir sporcunun rekabet ortamına göre yine bir uzman kontrolünde doğru takviyeleri kullanması da mümkün.
Spor suplementleri oldukça çekicidir çünkü bu ürünler pazarlanırken profesyonel sporcuları kullanırlar; bu ürünlerin dayanıklılığı ve gücü arttırdığı, yorulmayı azalttığı ve hatta zayıflamaya yardımcı olduğu için şiddetle önerirler ayrıca yemek hazırlayacak vaktiniz yoksa ve yoğun çalışıyorsanız bu tür takviyeler ile hızlıca almanız gereken besin değerlerini tüketmiş olursunuz.
Üretici şirketler, piyasaya sürdüğü bu ürünlerin içeriklerini, saflığı ve hangi maddelerden yapılığını FDA ( Food and Drug Administration) gibi önemli bir kuruluşa açıklamak zorunlulukları vardır fakat kanunlar maalesef bu ürünlerin etkinliğini ve güvenilirliliğini ispatlama zorunluluğu getirmiyor. Yani piyasa sizin sağlığınıza zarar verecek binlerce ürün olabilir!
Piyasadaki sayısız ürünleri kısaca 3 kategoriye ayırabiliriz;
- Etkinliği üzerine güçlü iddialar olan:
Amerikan ve Kanada Diyetetik Birliklerine göre; kreatin, cafein ve sodyum bikarbonat sadece bu gruba girer. Araştırmalar kreatinin, 30 dakikadan daha az süren, tekrarları olan kuvvet egzersizlerinde (kısa mesafe koşucuları ve yüzücüleri,engelli koşucular,bisikletciler gibi) yağsız kas kütlesinde artışı etkili olduğu göstermektedir. Kafein, merkezi sinir sistemini uyarır ve böylece uyanıklılığı arttırıp, efor algısını düşür ve böylece daha uzun süre egzersiz yapabilirsiniz. Sodyum bikarbonat ise kaslarda biriken laktik asidi nötralize ederek yorgunluğu azaltır fakat ishal ve mide bulantısı gibi yan etkilileri vardır.
- Etkinliği kesin olmayan:
Bu gruptaki suplementlerin etkinliği hakkında henüz karara varılamamıştır, etkinliği olduğuna dair daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir. HMB (beta-hydroxy-beta-methylbutyrate), glutamin ve riboz bu gruba girer.
- Olumsuz etkileri ile kaçınmanız gerekenler:
Bu gruptan kaçınmanız gerekmektedir çünkü henüz performansı arttırma etkinlikleri ispatlanmamış ama sağlığınıza olumsuz etkileri olma ihtimali yüksek ürünlerdir. Bunlar; dallı zincirli aminoasitler, karnitin, krom, coenzyme Q10, pirüvat ve orta zincirli yağ asitleri.
Spor destek ürünlerini kullanmak zorunda değilsiniz fakat kullanmaya karar verdiğinizde, yaptığınız antrenmana uygun bir ürün seçmelisiniz. Ürünü kullanmadan önce etkinliğini ve içeriğini denetleyen kuruluşların onayı olup olmadığını kontrol edin ve mutlaka bir beslenme uzmanına, bu ürünlerle beraber nasıl beslenmeniz gerektiğini danışın.
Katherine Mone, MEd, RD, LD, CSSD, is a sports dietitian for Cleveland Clinic Sports Health
Dyt. Şeyma Oğuz
2 thoughts on “Sporcu Besin Takviyelerini Kullanmak Gerekli midir?”
Kalemine sağlık Mahmut Hocam sayende ve tavsiye ettiğin ürünler ile bu duruma geldim. Yazin için de ayrıca Teşekkür ederim.
Değerli Çekirgem Ziya;
Açıkcası bu başarının mimarı bizzat sensin. Ben sadece sana haritayı verdim ve sen de istikrarlı, iradeli bir şekilde söylenenleri yerine getirdin. Başarının diğer spor severlere de örnek olmasını temenni ederim. Ziya’nın hikayesine ulaşmak için tıklayın